Hatuniye Medresesi

Padişahın güzeller güzeli kızı diye başlar masallar. Nefise Sultan güzelmiydi bilinmez ama tarihteki pek çok prenses gibi, evliliği antlaşma masalarında gerçekleşmişti. Önceliği Rumeli’ye yapılacak akınlar olan babası Sultan 1. Murad, arka bahçesinde ki huzursuz Karamanoğulları ile bir barış anlaşması yapmak üzere masaya oturduğunda, Nefise Sultan’a da Karamanoğlu Alaeddin Bey’in karısı olmak düşmüştü.

Bu evlilik kararında ona söz hakkı düştü mü, mutlu oldu mu, yoksa geceleri gizli gizli yatağında ağladı mı tarih böyle şeyleri yazmaz ama evliliğinin kocası ve ailesinin çekişmeleri arasında sürdüğü kesin. Kocası, babası ile yaptığı antlaşmayı bozup, savaşa gittiğinde ve sonucunda esir düştüğünde, kocasını babasının şerrinden kurtarmak ona düşmüştü, ancak sonraki yıllarda kocası yine Osmanlılar’a karşı ayaklandığında, bu kez onu, kardeşi Yıldırım Beyazıt’ın ellerinden kurtaramayacak ve Alaeddin Bey 1388’de idam edilecektir.

Hayatı hakkında daha fazla bir şey bulamadım Nefise Sultan’ın ama bugün hala onun adını anmamızın nedeni Karaman’a 1382 yılında yaptırdığı medrese. Kimbilir belki de kocasının ve ona verdiği iki oğlan çocuğunun hayatından endişe ettiği günlerde, ona neşe veren bir projeydi bu. Yapımına özen gösterildiği kesin. Binanın içindeki taş oyma plakaları ve taş oymacılığının en hoş örneklerinin sergilendiği giriş kapısı ile, Anadolu Selçuklu’larından etkilenen Karamanoğlu mimarisinin en görkemli örneklerinden birisi. Anadolu Selçuklu mimarisinin klasik taçkapılarında kullanılan çeşitli geometrik düzenlemelerin yerine, bu kapı’da birbirinden farklı bitkisel motifler ve hatta bir kuş figürü kullanılmasında, sanat tarihçileri ne der bilmem ama, ben kesinlikle Nefise Sultan’ın yaptığı kadınca bir tercihi gördüm, ya da görmek istedim, görmeyi sevdim diyelim.

Medrese’nin yanına türbesini de yaptırır Nefise Sultan, öldükten sonra bir tutam huzur bulmak adına. Peki bulabilmiş midir? Bugün için söylemek gerekirse kesinlikle hayır. Nefise Sultan’ın göz nuru medresesi, bugün sıradan bir lokanta. Vakıflar İdaresince çeşitli dönemlerde restore edilmiş olsa da, son altı yıldır nedense lokanta olması uygun görülmüş. Hem de medresenin hemen arkasında ki Karaman müzesi son derece sıradan, yetersiz ve sanırım yapılan kimi iç düzenlemeler nedeniyle duvarları bazı yerlerden delik bir binada hizmet verirken.

Kültürel varlıklarımıza ne denli hoyrat davrandığımız bir sır değil. Ama bir lokanta’ya kiralamak yerine, müzede ki kimi parçalar burada sergilenemezmiydi diye hayıflandım, hatta İstanbul’daki kimi müzelerde bulunan Karaman’dan giden değerli parçalar tekrar buraya getirilemezmiydi? Bir lokanta yerine müze, yada kültür merkezinin Karaman’lılara sağlayacağı yararın, ve Nefise Sultan’ın ruhuna sağlayacağı huzurun derecesi ölçülemez.

Bu güzel esere dışardan hayran olup, içerde rengi solmuş bordo örtülü masaların ve dondurma tezgahlaranın arasında dolanırken diyecek hiç bir şey bulamadım ve Vakıflar idaresine sadece bir yuh! diyebildim. Onlara çok sert çıktığımı düşünmeyin, Konya’ya geldiğimizde ise Sahib Ata Külliyesi’nde benden kocaman bir ‘işte bu!, helal olsun!’ aldılar.