Pencereler

Shibam’dan ayrılmadan bir kez de pencerelerine bakarmısınız?

Buradaki yazılar için öncelikle kendi çektiğim fotoğrafları kullanmaya çalıştığımı daha önce söylemiştim. Ancak bazen iyi görüntü alamadığım kimi yerlerde seyahat arkadaşım Semiha’nın fotoğraflarına bakıp oradan bir şeyler aldım. Kendi çektiğim pencere fotoğraflarına baktıktan sonra, Semiha’da kimbilir neler çekmiştir diye onun CD’sine yöneldim. Ama sonuç beklediğim gibi olmadı. Ben onlarca pencere fotoğraflarken, Semiha’da onlarca kapı resmi çekmişti. Görsel tercihler dışında bunun mutlaka psikolojik bir açıklaması da olmalı. Benim röntgencilik yanım biraz daha fazla sanırım.

Başkalarının nasıl yaşadığını merak etmek farklı dozlarda olsa da, hepimizde var. Yoksa magazin programları bu kadar iş yaparmıydı? Geceleri perdelerini çekmeyi ihmal eden komşularımızın evine ben asla şöyle bir göz atmam derseniz size inanmam.

Pencereler içerde yaşayanlar hakkında az çok mutlaka bir şeyler anlatır. Öncelikle perdelerin renginden, deseninden, temizliğinden, ütüsünden evin hanımının beğenilerini, titizliğini anlarsınız. Özellikle kimi yazlık evlerin perdelerinde ki danteller adeta birer sanat eseri gibidir. Sonra pencerelere konan çiçekler vardır. Evdekilerin yaşama sevinci gösterir onlar. Bazen pencerenin kenarına oturup sokağı süzen bir kedi de olur, havalanması için kafesinin içinde getirilmiş bir kuş da. Paylaşılacak sevginin çok olduğunu anlatır bana. Tozlu, kimi zaman bir tarafı sarkmış soluk perdeli evler ise bana hep içeridekilerin yanlızlığını anlatır. Konuşacak bir çiçek bile bulamayan ruhların yaşadığını düşünürüm oralarda.

Shibam’ın pencerelerine de içeridekileri anlamak için baktım. Ahşap kafeslerin ardındaki hayatlara ulaşmak çok kolay olmadı. Kimi sımsıkı kapalıydı, kiminin pembe perdeleri hafiften kıpırdıyordu. Evler kadınların tualidir. Beğenilen renkler, biçimler, yaşananlar hep orada ifade edilir. Sosyal hayatta çok fazla ortalıkta olmayan, sokaklarda siyah çarşaflarının ardına gizlenmiş Yemen’li kadınları anlamanın bir yolu olmasını ummuştum pencerelerin, ama bu kez bana fazla sır vermediler.

Yemen’de ise bu pencerelerin ardına ancak bir kitap aracılığı ile bakabildim. Şu anda Paris’te yaşayan Yemen’in ilk kadın fim direktörü Khadija al-Salami’nin otobiyografisi ‘ The Tears of Sheba’ bir nebze de olsa bu dünyaya girebilmemi sağladı. 11 yaşında amcasının zoru ile evlendirilen ancak bir şekilde kuralları, tabuları yıkıp Amerika’ya okumaya giden bir kızın hikayesi. Yemen’i, kadınlarını ve bizim giremediğimiz evlerin içindeki hayatları ilk elden anlatan bir kitap. Bildiğiniz başka Yemen’li yazarlar, ya da Yemen’i anlatan kitaplar var mı?