Bağdat - Samarra

Seyahat etme arzum çoğu kez bir fotoğrafla başlar. Gördüğüm fotoğrafa öylesine hayran olurum ki, orayı kalbimde ki dilek listesine kaydederim. Bazen orayı gidip görmem yıllar yıllar sonrasını bulur ama ben o bir anlık görüntüyü hiç unutmam ve hayallerimde oraya belkide yüzlerce kez seyahat ederim. Son dönemin meşhur çekim yasası, belki de işe yarıyordur, çünkü genelde de o aklımdaki resmi bir şekilde hep gider kendim de çekerim.

Ama bu seferki biraz zor olacak gibi. Bu sabah erkenden yollara düştüm. İstanbul’da soğuk ve ıslak bir hava var, evde oturmak öylesine cazip ki ama Kültür Bilincini Geliştirme Vakfı’nda Dr. Deniz Esemenli’nin İslam Sanatı semineri var. Bugün Abbasi dönemi sanatını anlatıyor. Irak’ın Samarra kentine geliyor. Ne güzel bir isim diye düşünüyorum, beni hep çağıran o egzotik yer isimlerinden biri. Sonra dersteki dialarda gökyüzüne doğru uzanan o minareyi görüyorum ve işte o minare tam o anda kalbimdeki dilek listesine kaydoluyor. Ben o minareye mutlaka tırmanmalıyım derken bir tane daha. Bağdat’ın hemen yakınlarında bulunan Sitti Zübeyde Türbesi.

Malviya da denilen ve Babil kulelerini andıran Samarra Ulu Cami’nin minaresi, dünya mimari tarihinin en ilginç yapılarından biri. Kaba olduğu söylenebilir ama kesinlikle çok etkileyici. 848-852 yılları arasında Abbasi halifesi Mütevekkil tarafından yaptırılan açık planlı cami ve yaklaşık 25 metre dışında bulunan minaresinde, içinden çıktığı coğrafya’nın doğal etkisi olarak Mezopotamya ziguratlarının izlerini görmek olası.

Bağdat’ın hemen yakınlarındaki Sitti Zübeyde türbesi ise, dışardan mukarnaslı sivri kubbesi ile yine Abbasi döneminin bir harikası.

Ders bitip, sonrasında İstiklal caddesinin kalabalıkları arasında yürürken ben bambaşka bir alemdeydim. Bağdat’dan bir jip ile çöl yoluna çıktığımı hayal ettim. İstanbul’un soğuğuna ve yağmuruna inat hava çok sıcak, güneş tepede yakıyor. Cadde’nin kalabalığı etrafımda ama zihnimde çölün ıssızlığı. Bağdat Samarra arası 125 km. imiş, 1,5 saat sonra ordayım. Minarenin spiral merdivenini etraftaki sessizliği ve boşluğu sindire sindire çıkıyorum. Tam tepeye ulaşınca hayallere dalma zamanı. Binbir gece masallarının kahramanı Halife Harun Reşit in sarayına mı gitmeli acaba? Harem'e gizlenerek belki de Şehrazat'ın Şehriyar'a anlattığı masallardan birini dinleyebilirim....Hayalinde, hayale dalmakta böyle bir şey oluyor işte.

Günün en sıcak zamanı Bağdat’a geri dönüş yolunda, Sitti Zübeyde türbesinin yanındaki palmiye ağaçlarının gölgesinde dinleniyorum. Türbenin muhteşem kubbesi ve yanındaki mezarlar bana çok uzaklardan bir fısıltı getiriyor. Hayatını yeterince uzun yaşamak elinde olmasa da her anını dolu dolu yaşamak için elinden geleni yap diyor eski zamanların bilgeleri. Ya da içimdeki o küçük ses mi yoksa o?

Güneşin yüzümü yaktığını hayal ederken bir bakıyorum İnci pastanesinin önüne gelmişim. Amaaan, madem dolu dolu yaşayacağız, boşver şimdi rejimi diyorum. Gelsin koca bir porsiyon profiterol. Böyle giderse bu Bağdat gezisinden kilo almış olarak döneceğim.....

Gidip görmediğim, sokaklarında dolaşmadığım, kokularını, seslerini zihnime kazıyamadığım yerleri yazmak hiç aklımda yoktu ama sizde takdir edersiniz ki Bağdat, Samarra yolların uzunca bir süre düşmeyeceği bir yer. Realite’ye dönersek güzelim minarenin tepesi de bir bombalama sonucu ciddi bir biçimde zarar görmüş. Dolayısıyla şimdilik tek çare hayal etmekte.

Küba yazıları tabiki bitmedi. Araya bir hayal girdi o kadar..

Minarenin fotoğrafı global security, Türbeninkiler ise world architecture images sitelerinden.